CHP’Lİ BAKAN: ŞİMDİDEN ELEKTRİĞE YÜZDE YÜZ ZAM GELDİ!

CHP İzmir Milletvekili Murat Bakan, Akkuyu Nükleer Santrali’nden üretilecek elektriğin Türkiye’ye satışının detaylarını Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak’a sordu.

Rusya’nın içinde bulunduğu zor duruma işaret eden Bakan şu şekilde konuştu: “Rusya ekonomisi; Batı’nın ekonomik baskısı, düşen petrol fiyatları nedeniyle enerji satışından gelen gelirin azalmasıyla krize girdiği için, doğalgazdan beklediği  geliri elde edemeyince birçok ülkede yapımına giriştiği nükleer santral projelerini finanse edemez hale geldi. Bulgaristan Rusya ile anlaşmayı tazminat ödeyerek bozdu, Vietnam nükleer santralden vazgeçti, Güney Afrika santral planlarını 2037’ye ertelediği bildirildi. Pazar kaybeden ve büyük yatırım için kaynak bulmakta zorlanan Rusya, çareyi Akkuyu’daki hisseleri satışa çıkarmakta buldu. Hükümet Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin tüm bu olumsuz şartlara rağmen faaliyete geçmesine izin verecek midir yoksa Rusya ile Akkuyu konusundaki anlaşmasını revize etmeyi düşünmekte midir? Projenin devamı gelecekse, Ekonomiden sorumlu devlet yöneticileri, aynı elektriği bir rüzgar santralından neredeyse yarı fiyatına (7,3 dolar sent) almak yerine neden daha pahalı bir yolu tercih etmektedirler?”


Murat Bakan'ın verdiği ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Sayın Berat Albayrak'ın aşağıda yazılı sorularımın Anayasa’nın 98 ve TBMM İç Tüzüğü’nün 96. Maddesi gereğince yazılı olarak yanıtlanmasını istediği soru önergesi;

Mersin’de Rusya ile ortaklaşa kurulması planlanan Akkuyu Nükleer Güç Santrali projesi ortalama 24-25 milyar dolarlık çok büyük bir bütçe gerektirmektedir. Rusya’nın devlet şirketinin santrali yapması, sonra da 60 yıl çalıştırıp Türkiye’ye elektrik satması planlanmaktadır. Bu durum, santralin Türkiye’nin enerjide dışa bağımlılığını azaltacağı yönündeki söylemlerinin çok da doğru olmadığını göstermektedir zira her şey yolunda gitse dahi Türkiye elektrik konusunda da, tıpkı doğalgazda olduğu gibi Rusya’ya bağımlı hale gelecektir.

Rusya, Türkiye ile yaptığı anlaşmadaki ‘alım garantisi’ sayesinde , üretilen elektriğin büyük bir bölümünü, kilovatsaati 12,35 dolar sentten Türkiye’ye 15 yıl boyunca satmayı garantilemiştir. Ancak, Rusya ekonomisi Batı’nın ekonomik baskısı, düşen petrol fiyatları nedeniyle enerji satışından gelen gelirin azalmasıyla krize girdiği için, doğalgazdan beklediği geliri elde edemeyince birçok ülkede yapımına giriştiği nükleer santral projelerini finanse edemez olmuştur. Bulgaristan Rusya ile anlaşmayı tazminat ödeyerek bozmuş, Vietnam nükleer santraldan vazgeçmiştir. Son olarak Güney Afrika’nın da santral planlarının 2037’ye ötelendiği bildirilmiştir.

Pazar kaybeden ve büyük yatırım için kaynak bulmakta zorlanan Rusya, çareyi Akkuyu’daki hisseleri satışa çıkarmakta bulmuştur. Türkiye ile yapılan anlaşmanın 5. maddesinin 4. fıkrası, Rusya’nın santraldaki hisselerinin en fazla yüzde 49’unu satmasına izin vermektedir. Süregelen uluslararası ilişkiler gözönünde bulundurulduğunda, Batılı ülkelerin Rusya ile ortaklığı zor görünmektedir.

Bugün Türkiye’de gün öncesi piyasada elektrik fiyatları kilovatsaat başına 4-5 dolar sent civarındadır. Hükümetin Rus şirkete verdiği alım garantisindeki fiyat ise 12,35 dolar senttir. Nükleer santral bugün faaliyete geçtiği takdirde, devlete piyasa fiyatının 2,5 katına elektrik satacaktır. Nükleer anlaşma imzalandığında Merkez Bankası dolar kuru 1,52 TL’yi gösteriyordu; şimdi ise 3,80 civarında seyrediyor. Bu şu anlama geliyor: Henüz inşa edilmemiş olan Nükleer santralin satacağı elektriğe şimdiden yüzde 100’den fazla zam gelmiştir.Bu bağlamda;

1) Hükümet Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin tüm bu olumsuz şartlara rağmen faaliyete geçmesine izin verecek midir yoksa Rusya ile Akkuyu konusundaki anlaşmasını revize etmeyi düşünmekte midir?

2) Hükümet proje bugünkü koşullar baki kalarak gerçekleştiği takdirde ortaya çıkacak olan bu yüksek bedeli hangi kaynaklardan karşılayacaktır? Bu bedelin tüketiciye kaçta kaçı yansıtılacaktır?

3) Projenin devamı gelecekse, Ekonomiden sorumlu devlet yöneticileri, aynı elektriği bir rüzgar santralından neredeyse yarı fiyatına (7, 3 dolar sent) almak yerine neden daha pahalı bir yolu tercih etmektedirler?